Veganisten zijn toch afhankelijk van het doden van dieren?

Een van de argumenten die tegenstanders regelmatig inzetten om aan te tonen dat veganisme zinloos is, luidt dat veganisten zelf ook afhankelijk zijn van het doden van dieren. De plantaardige voedingsmiddelen die we tot ons nemen zijn namelijk verbouwd en geoogst ten koste van dieren, zoals insecten, wormen, spinnen en slakken maar ook kleine zoogdieren en vogels. Voor een deel is dit ongetwijfeld waar, want zeker kleine dieren zijn erg kwetsbaar en worden zelfs gemakkelijk over het hoofd gezien. Het is niet voor niets dat consequente Jaïns uit India bijvoorbeeld mondkapjes dragen en de grond voor hun voeten vegen om te voorkomen dat ze op insecten trappen. Het doden van dieren is in die zin helaas iets onvermijdelijks, maar het is niet in te zien waarom dit tegen het veganisme zou pleiten. Hier een korte analyse:
(1) Veganisme in morele zin heeft helemaal geen betrekking op het onopzettelijk doden van dieren en zelfs niet primair op het doden van dieren om je eigen overleven veilig te stellen. Je kunt veganist zijn en toch bijvoorbeeld uit zelfverdediging een roofdier doden dat je aanvalt. Veganisme betreft uitsluitend het opzettelijk doden zonder dat hier een fysieke noodzaak toe bestaat. Het betreft het opzettelijk doden en gebruik van dieren zonder dat ons fysieke overleven dit gebiedt. Het immorele zit hem dus niet in het doden (en gebruik) als zodanig, maar in het onnodige doden, ingegeven door een speciesistische veronachtzaming van de belangen van de dieren uit eigenbelang.
(2) Het doden van dieren voor de akkerbouw en tuinbouw heeft voor het grootste deel betrekking op ongewervelde dieren, waarvan men over het algemeen aanneemt dat ze minder kunnen lijden dan gewervelde dieren. Bovendien zijn de gewervelde (en overigens ook de ongewervelde) dieren die erbij omkomen in elk geval vrij geweest tot het moment van hun dood. Ze zijn vergelijkbaar met wilde dieren die omkomen bij de plezierjacht, met dien verstande dat ze (anders dan bij die jacht) doorgaans niet opzettelijk gedood hoeven te worden - of dat in de praktijk wel gebeurt is een andere zaak, waarvoor veganisten niet verantwoordelijk zijn. Daarbij staan de aantallen gewervelde dieren die zonder opzet omkomen voor de akkerbouw ongetwijfeld totaal niet in verhouding tot de vele miljarden gewervelde dieren die men jaarlijks 'verbruikt' in de veeteelt en vangt in de visserij.
(3) Omnivoren gebruiken zelf ook massaal producten uit de akkerbouw en tuinbouw. Ze zijn dus verantwoordelijk voor het opzettelijk doden van dieren bij de veeteelt en visvangst en daarnaast worden er ook nog eens onopzettelijk dieren gedood ten behoeve van de plantaardige producten die zij - net als veganisten - gebruiken.
(4) De landbouwhuisdieren die omnivoren opeten zijn zelf fysiek afhankelijk van akkerbouw en tuinbouw. Dat wil zeggen dat er voor het eten van vlees en zuivelproducten per definitie meer dieren gedood worden dan voor het eten van alleen plantaardige producten, namelijk de gebruikte landbouwhuisdieren zelf plus de dieren die per ongeluk worden gedood tijdens de productie van veevoer.
(5) Het argument raakt daarmee kant noch wal.

Titus Rivas