Thursday, September 11, 2008

Vegetarisme alleen voor spiritueel gevorderden?

Ik verwacht dat er ooit een tijd zal aanbreken waarin men over het algemeen met afgrijzen terugblikt op de manier waarop mensen in de 20e en begin 21e eeuw omgingen met dieren. Vegetarisme (en op den duur 'zelfs' veganisme) zal dan de norm zijn en vlees eten een bizar, archaïsch verschijnsel dat op geen enkele wijze moreel te rechtvaardigen valt zolang er voldoende plantaardige voedingsmiddelen voor handen zijn.
Tot die tijd zullen er ongetwijfeld allerlei argumenten worden ingezet om zo'n vegetarische revolutie tegen te houden. Eén van de verraderlijkste daarvan luidt dat het afhangt van je 'spirituele niveau' of je wel of niet vegetariër wordt. Mensen die spiritueel hoogstaand zijn, zouden een natuurlijk neiging hebben om zich van producten te onthouden waar andere wezens met gevoelens hun leven voor hebben gelaten. Dat zou niet alleen te maken hebben met compassie, maar ook met spirituele reinheid oftewel een verlangen zich niet te verlagen of te belasten met de negatieve emoties die aan vlees verbonden zijn. De rest van de mensheid is er gewoon nog niet 'aan toe'.
Als het alleen ging om het laatste, a-morele aspect van het argument, dan zou ik er nog wel kunnen inkomen; niet iedereen is nu eenmaal even sensitief of overgevoelig. Daarom is het zuiver een kwestie van persoonlijke ontwikkeling en voorkeuren of je vlees om dit soort redenen wilt laten staan.
Helaas gaat het bij vlees eten in de praktijk primair om een heel ander verschijnsel, namelijk de onnodige uitbuiting waar miljarden dieren wereldwijd het slachtoffer van worden. Het mag waar zijn dat je je spiritueel, in de specifieke zin van moreel, ontwikkeld moet hebben om uit jezelf die exploitatie af te wijzen en vegetariër te worden. Maar vegetarisme zou voor iedereen de norm moeten zijn, en dat zou bovendien bij de wet geregeld dienen te worden. Dat het hierbij niet alleen maar kan draaien om een persoonlijk ontwikkelingsniveau of mate van gevoeligheid, kun je heel gemakkelijk illustreren door in plaats van vegetarisme 'afzien van onnodig fysiek geweld tegen mensen' in te vullen. Niet iedereen is evenzeer geneigd om van zulk geweld af te zien, maar toch vinden we terecht dat iedereen er van weerhouden moet worden om onnodig (oftewel zinloos) geweld tentoon te spreiden. Zo is het natuurlijk ook bij onnodig geweld tegen dieren, zoals in het geval van slachten van dieren zonder dat dit noodzakelijk is voor ons eigen overleven of gezondheid.
Er is dus wel een verband tussen vegetarisme en morele ontwikkeling, maar net als bij het respecteren van mensenrechten, dien je mensen ook op weg te helpen in die ontwikkeling door hen voor te houden dat een vegetarische levensstijl de morele norm behoort te zijn.

0 Comments:

Post a Comment

<< Home