Wednesday, January 02, 2008

Gereduceerd tot middel

Het is 2 januari 2008 nu ik dit schrijf en de kerstdagen liggen al weer meer dan een week achter me. Als veganist probeer ik me al jaren grotendeels af te sluiten voor het besef dat Kerstmis niet alleen een feest van licht is, maar ook een grote moordpartij ten koste van dieren. Wrang genoeg wordt er met de kerst nog wel eens een staakt-het-vuren onder strijdende partijen in acht genomen, maar dieren moeten er hoe dan ook nog massaler aan geloven dan gewoonlijk. Zelfs in het ontroerende sprookje van Hans Christiaan Andersen 'Het meisje met de zwavelstokjes', waarin onder meer de volgende passage voorkomt:

Ze stak er nog een aan. Het brandde, het gaf licht en waar het schijnsel op de muur viel, werd die doorzichtig, net als een sluier. Ze keek zo de kamer in, waar de tafel gedekt was met een spierwit tafelkleed, met het fijnste porselein. De gebraden gans, gevuld met pruimen en appeltjes, stond heerlijk te dampen. En wat het allerheerlijkst was, de gans sprong van de schaal en waggelde met een vork en mes in zijn rug over de grond. Hij kwam recht op het arme meisje af; toen ging het zwavelstokje uit en was alleen de dichte, koude muur er nog.


Het leed van het arme meisje wordt volledig onderkend, het gedode dier is er alleen als middel om haar behoeftes te bevredigen.

Dit patroon is de essentie van het diergebruik: individuele dieren worden niet benaderd als wezen met een eigen belevingswereld en met eigen belangen, maar uitsluitend als gebruiksvoorwerpen voor menselijke doeleinden. In een (tamelijk) lichte vorm zie je dit bij de chihuahua's van beroemdheden als Paris Hilton die vooral vanwege hun leuke uiterlijk en gedrag worden gekoesterd als coole accessoire. Veel grimmiger is het aan de orde bij dieren die zoals de gans van Andersen worden geslacht opdat hun lichaam kan dienen als grondstof voor maaltijden. Op een welhaast nog macaberdere manier zie je het principe aan het werk bij onaangename dierproeven. De meest extreme uitingsvorm treffen we aan bij stierengevechten en andere culturele genoegens waarbij het (vergeefse) gevecht om het eigen leven van het dier centraal staat. Maar het blijft steeds hetzelfde principe: dieren worden niet gezien als subjectieve wezens zoals wijzelf, maar als dingen waar we in allerlei opzichten plezier van kunnen hebben. Als middelen, niet als doel op zich.


Titus Rivas

0 Comments:

Post a Comment

<< Home